De ziekte van Pelizaeus-Merzbacher (PMD) is een zeldzame, progressieve, degeneratieve aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij coördinatie, motoriek en intellectuele functie achteruitgaan. De ziekte maakt deel uit van een groep gen-gekoppelde aandoeningen die bekend staan ​​als de leukodystrofieën, die de groei van de myeline-omhulling beïnvloeden - de vettige laag die zich om de zenuwvezels in de hersenen wikkelt en deze beschermt. De ziekte wordt veroorzaakt door een mutatie in het gen dat de productie regelt van een myeline-eiwit genaamd proteolipide proteïne-1 (PLP1). PMD wordt overgeërfd als een X-gebonden recessieve eigenschap; de getroffen individuen zijn mannelijk en de moeders zijn dragers van de PLP1-mutatie. De ernst en het begin van de ziekte lopen sterk uiteen, afhankelijk van het type PLP1-mutatie. PMD maakt deel uit van een spectrum van ziekten die verband houden met PLP1, waartoe ook spastische paraplegie type 2 (SPG2) behoort.
Binnen dit spectrum van ziekten zijn er vier algemene classificaties. In volgorde van ernst zijn dit:

• Connatale PMD, het meest ernstige type dat een vertraagde mentale en fysieke ontwikkeling en ernstige neurologische symptomen met zich meebrengt;
• Klassieke PMD, waarbij de vroege symptomen spierzwakte, onvrijwillige oogbewegingen (nystagmus) en vertragingen in de motorische ontwikkeling in het eerste levensjaar omvatten;
• Ingewikkelde SPG2, met motorische ontwikkelingsproblemen en hersenbetrokkenheid, en,
• Pure SPG2, waaronder gevallen van PMD die geen neurologische complicaties hebben.

Merkbare veranderingen in de mate van myelinisatie kunnen worden gedetecteerd door MRI-analyses van de hersenen. Bijkomende symptomen van PMD kunnen zijn: trage groei, tremor, het niet ontwikkelen van een normale controle over de hoofdbeweging en een verslechtering van de spraak- en cognitieve functie.