Home / Aandoeningen / Depressie (manisch)

Depressie (manisch)

  • Artikel
  • 2021-03-02

Bipolaire stoornis (voorheen manisch-depressieve ziekte of manische depressie genoemd) is een psychische stoornis die ongebruikelijke veranderingen veroorzaakt in stemming, energie, activiteitsniveau, concentratie en het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren.

Er zijn drie soorten bipolaire stoornissen. Bij alle drie de typen zijn er duidelijke veranderingen in stemming, energie en activiteitsniveau. Deze stemmingen variëren van periodes van extreem "up", opgetogen, prikkelbaar of energiek gedrag (bekend als manische episodes) tot zeer "down", verdrietige, onverschillige of hopeloze periodes (bekend als depressieve episodes). Minder ernstige manische periodes staan ​​bekend als hypomanische episodes.

  • Bipolaire I-stoornis - gedefinieerd door manische episodes die ten minste 7 dagen duren, of door manische symptomen die zo ernstig zijn dat de persoon onmiddellijk ziekenhuiszorg nodig heeft. Gewoonlijk treden ook depressieve episodes op, die doorgaans ten minste 2 weken duren. Episoden van depressie met gemengde kenmerken (met tegelijkertijd depressieve symptomen en manische symptomen) zijn ook mogelijk.
  • Bipolaire II-stoornis - gedefinieerd door een patroon van depressieve episodes en hypomanische episodes, maar niet de volwaardige manische episodes die typerend zijn voor een bipolaire I-stoornis.
  • Cyclothyme stoornis (ook wel cyclothymie genoemd) - gedefinieerd door perioden van hypomanische symptomen en perioden van depressieve symptomen die ten minste 2 jaar aanhouden (1 jaar bij kinderen en adolescenten). De symptomen voldoen echter niet aan de diagnostische vereisten voor een hypomane episode en een depressieve episode.

Soms kan een persoon symptomen van een bipolaire stoornis ervaren die niet overeenkomen met de drie hierboven genoemde categorieën, waarnaar wordt verwezen als 'andere gespecificeerde en niet-gespecificeerde bipolaire en gerelateerde stoornissen'.

Bipolaire stoornis wordt meestal gediagnosticeerd tijdens de late adolescentie (tienerjaren) of de vroege volwassenheid. Af en toe kunnen bipolaire symptomen optreden bij kinderen. Een bipolaire stoornis kan ook voor het eerst optreden tijdens de zwangerschap van een vrouw of na de bevalling. Hoewel de symptomen in de loop van de tijd kunnen variëren, vereist een bipolaire stoornis meestal een levenslange behandeling. Het volgen van een voorgeschreven behandelplan kan mensen helpen hun symptomen onder controle te houden en hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Tekenen en symptomen

Mensen met een bipolaire stoornis ervaren periodes van ongewoon intense emoties, veranderingen in slaappatronen en activiteitsniveaus, en ongebruikelijk gedrag - vaak zonder de waarschijnlijke schadelijke of ongewenste effecten te beseffen. Deze verschillende periodes worden 'gemoedstoestanden' genoemd. Stemmingsafleveringen zijn heel anders dan de stemmingen en het gedrag die typisch zijn voor de persoon. Tijdens een episode duren de symptomen het grootste deel van de dag elke dag. Afleveringen kunnen ook langer duren, zoals enkele dagen of weken.

Mensen met een manische episode kunnen:

Mensen met een depressieve episode kunnen:

Voel je erg "up", "high", opgetogen, of prikkelbaar of lichtgeraakt

Voel me erg verdrietig, "down", leeg, bezorgd of hopeloos

Voel je "springerig" of "bedraad"

Voel je vertraagd of rusteloos

Een verminderde behoefte aan slaap hebben

Moeite hebben om in slaap te vallen, te vroeg wakker te worden of te veel te slapen

Verlies van eetlust

Ervaar meer eetlust en gewichtstoename

Praat heel snel over veel verschillende dingen

Praat heel langzaam, heb het gevoel dat ze niets te zeggen hebben, vergeet veel

Heb het gevoel dat hun gedachten racen

Moeite hebben met concentreren of beslissingen nemen

Denk dat ze veel dingen tegelijk kunnen doen

Voel me niet in staat om zelfs maar eenvoudige dingen te doen

Doe risicovolle dingen die een slecht beoordelingsvermogen tonen, zoals overmatig eten en drinken, veel geld uitgeven of weggeven, of roekeloze seks hebben

Weinig interesse hebben in bijna alle activiteiten, een verminderde of afwezige zin in seks, of een onvermogen om plezier te ervaren ("anhedonie")

Het gevoel hebben dat ze buitengewoon belangrijk, getalenteerd of krachtig zijn

Voel je hopeloos of waardeloos, denk aan dood of zelfmoord

Soms ervaren mensen zowel manische als depressieve symptomen in dezelfde episode. Dit soort aflevering wordt een aflevering met gemengde kenmerken genoemd. Mensen die een episode met gemengde kenmerken ervaren, kunnen zich erg verdrietig, leeg of hopeloos voelen, terwijl ze zich tegelijkertijd extreem energiek voelen.

Een persoon kan een bipolaire stoornis hebben, zelfs als de symptomen minder extreem zijn. Sommige mensen met een bipolaire stoornis (Bipolaire II) ervaren bijvoorbeeld hypomanie, een minder ernstige vorm van manie. Tijdens een hypomane episode kan een persoon zich erg goed voelen, dingen voor elkaar krijgen en het dagelijkse leven bijhouden. De persoon heeft misschien niet het gevoel dat er iets mis is, maar familie en vrienden kunnen de veranderingen in stemming of activiteitsniveau herkennen als een mogelijke bipolaire stoornis. Zonder de juiste behandeling kunnen mensen met hypomanie ernstige manie of depressie ontwikkelen.

Diagnose

Een juiste diagnose en behandeling kan mensen met een bipolaire stoornis helpen een gezond en actief leven te leiden. Praten met een arts of een andere erkende zorgverlener is de eerste stap. De zorgverlener kan een lichamelijk onderzoek afleggen en de nodige medische tests bestellen om andere aandoeningen uit te sluiten. De zorgverlener kan dan een geestelijke gezondheidsevaluatie uitvoeren of verwijzen naar een getrainde hulpverlener in de geestelijke gezondheidszorg, zoals een psychiater, psycholoog of klinisch maatschappelijk werker die ervaring heeft met het diagnosticeren en behandelen van een bipolaire stoornis.

GGZ-zorgverleners diagnosticeren meestal een bipolaire stoornis op basis van iemands symptomen, levensgeschiedenis, ervaringen en, in sommige gevallen, familiegeschiedenis. Een nauwkeurige diagnose bij jongeren is bijzonder belangrijk. U kunt tips vinden om met uw zorgverlener te praten in de NIMH-factsheet over  controle over uw geestelijke gezondheid: tips om met uw zorgverlener te praten .

Opmerking voor zorgverleners:  mensen met een bipolaire stoornis zoeken eerder hulp wanneer ze depressief zijn dan wanneer ze manie of hypomanie ervaren. Het zorgvuldig afleggen van een medische geschiedenis is essentieel om ervoor te zorgen dat een bipolaire stoornis niet wordt aangezien voor een ernstige depressie . Dit is vooral belangrijk bij de behandeling van een eerste episode van depressie, aangezien antidepressiva een manische episode kunnen veroorzaken bij mensen met een verhoogde kans op een bipolaire stoornis.

Bipolaire stoornis en andere aandoeningen

Sommige symptomen van een bipolaire stoornis zijn vergelijkbaar met die van andere ziekten, waardoor het voor een zorgverlener een uitdaging kan zijn om een ​​diagnose te stellen. Daarnaast kunnen veel mensen een bipolaire stoornis, samen met een andere psychische stoornis of aandoening, zoals een angststoornis , middelengebruik stoornis , of een eetstoornis . Mensen met een bipolaire stoornis hebben een verhoogde kans op schildklieraandoeningen, migraine, hartaandoeningen, diabetes, obesitas en andere lichamelijke aandoeningen.

Psychose: soms kan een persoon met ernstige episodes van manie of depressie psychotische symptomen ervaren , zoals hallucinaties of wanen. De psychotische symptomen komen meestal overeen met de extreme stemming van de persoon. Bijvoorbeeld:

  • Mensen met psychotische symptomen tijdens een manische episode kunnen de onrealistische overtuiging hebben dat ze beroemd zijn, veel geld hebben of speciale krachten hebben.
  • Mensen met psychotische symptomen tijdens een depressieve episode kunnen ten onrechte denken dat ze financieel geruïneerd en berooid zijn, een misdaad hebben gepleegd of een niet-herkende ernstige ziekte hebben.

Als gevolg hiervan wordt bij mensen met een bipolaire stoornis die ook psychotische symptomen hebben, soms ten onrechte de diagnose schizofrenie gesteld . Wanneer mensen symptomen van een bipolaire stoornis hebben en ook perioden van psychose ervaren die losstaan ​​van stemmingsperioden, kan de juiste diagnose een schizoaffectieve stoornis zijn.

Angst: het is gebruikelijk dat mensen met een bipolaire stoornis ook een angststoornis hebben.

Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD): het is gebruikelijk dat mensen met een bipolaire stoornis ook ADHD hebben.

Misbruik van drugs of alcohol: Mensen met een bipolaire stoornis kunnen alcohol of drugs misbruiken en andere risicovolle gedragingen vertonen in tijden van verminderd beoordelingsvermogen tijdens manische episodes. Hoewel de negatieve effecten van alcohol- of drugsgebruik het meest duidelijk zijn voor familie, vrienden en zorgverleners, is het belangrijk om de aanwezigheid van een bijbehorende psychische stoornis te herkennen.

Eetstoornissen: in sommige gevallen hebben mensen met een bipolaire stoornis ook een eetstoornis, zoals eetaanvallen of boulimie .

Risicofactoren

Onderzoekers bestuderen de mogelijke oorzaken van een bipolaire stoornis. De meesten zijn het erover eens dat er geen enkele oorzaak is en dat het waarschijnlijk is dat veel factoren bijdragen aan de kans dat iemand de ziekte krijgt.

Hersenstructuur en werking: Sommige onderzoeken geven aan dat de hersenen van mensen met een bipolaire stoornis kunnen verschillen van de hersenen van mensen die geen bipolaire stoornis of een andere psychische stoornis hebben. Door meer te weten te komen over deze verschillen, kunnen wetenschappers bipolaire stoornis beter begrijpen en bepalen welke behandelingen het beste werken. Op dit moment baseren zorgverleners de diagnose en het behandelplan op de symptomen en geschiedenis van een persoon, in plaats van op beeldvorming van de hersenen of andere diagnostische tests.

Genetica: Sommige onderzoeken suggereren dat mensen met bepaalde genen een grotere kans hebben op het ontwikkelen van een bipolaire stoornis. Onderzoek toont ook aan dat mensen met een ouder of broer of zus met een bipolaire stoornis een verhoogde kans hebben om de stoornis zelf te krijgen. Er zijn veel genen bij betrokken en geen enkel gen kan de aandoening veroorzaken. Meer informatie over hoe genen een rol spelen bij een bipolaire stoornis, kan onderzoekers helpen bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingen.

Behandelingen en therapieën

Behandeling kan veel mensen helpen, ook degenen met de meest ernstige vormen van bipolaire stoornis. Een effectief behandelplan omvat meestal een combinatie van medicatie en psychotherapie, ook wel 'gesprekstherapie' genoemd.

Bipolaire stoornis is een levenslange ziekte. Afleveringen van manie en depressie komen meestal na verloop van tijd terug. Tussen afleveringen door zijn veel mensen met een bipolaire stoornis vrij van stemmingswisselingen, maar sommige mensen kunnen aanhoudende symptomen hebben. Langdurige, continue behandeling kan mensen helpen deze symptomen te beheersen.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen kunnen de symptomen van een bipolaire stoornis helpen beheersen. Sommige mensen moeten mogelijk verschillende medicijnen proberen en met hun zorgverlener samenwerken voordat ze medicijnen vinden die het beste werken.

Medicijnen die over het algemeen worden gebruikt om een ​​bipolaire stoornis te behandelen, zijn onder meer stemmingsstabilisatoren en tweede generatie ("atypische") antipsychotica. Behandelingsplannen kunnen ook medicijnen bevatten die gericht zijn op slaap of angst. Zorgverleners schrijven vaak antidepressiva voor om depressieve episodes bij een bipolaire stoornis te behandelen, waarbij ze het antidepressivum combineren met een stemmingsstabilisator om te voorkomen dat een manische episode wordt veroorzaakt.

Mensen die medicijnen gebruiken, moeten:

  • Praat met hun zorgverlener om de risico's en voordelen van de medicatie te begrijpen.
  • Vertel hun zorgverlener over alle voorgeschreven medicijnen, zelfzorgmedicijnen of supplementen die ze al gebruiken.
  • Meld eventuele zorgen over bijwerkingen onmiddellijk aan een zorgverlener. De zorgverlener moet mogelijk de dosis wijzigen of een ander medicijn proberen.
  • Onthoud dat medicatie voor een bipolaire stoornis consequent moet worden ingenomen, zoals voorgeschreven, zelfs als men zich goed voelt.

Stop niet met een medicijn zonder eerst met een zorgverlener te overleggen. Plotseling stoppen met een medicijn kan leiden tot een "rebound" of verergering van de symptomen van een bipolaire stoornis. Ga voor basisinformatie over medicijnen naar de webpagina Mental Health Medications van NIMH . Bezoek de website van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) Medicatiegidsen voor de meest actuele informatie over medicijnen, bijwerkingen en waarschuwingen .

Psychotherapie

Psychotherapie, ook wel 'gesprekstherapie' genoemd, kan een effectief onderdeel zijn van het behandelplan voor mensen met een bipolaire stoornis. Psychotherapie is een term voor een verscheidenheid aan behandelingstechnieken die bedoeld zijn om een ​​persoon te helpen verontrustende emoties, gedachten en gedragingen te identificeren en te veranderen. Het kan ondersteuning, onderwijs en begeleiding bieden aan mensen met een bipolaire stoornis en hun families. De behandeling kan therapieën omvatten zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) en psycho-educatie, die worden gebruikt om een ​​verscheidenheid aan aandoeningen te behandelen.

De behandeling kan ook nieuwere therapieën omvatten die specifiek zijn ontworpen voor de behandeling van een bipolaire stoornis, waaronder interpersoonlijke en sociale ritmetherapie (IPSRT) en gezinsgerichte therapie. Bepalen of intensieve psychotherapeutische interventie in de vroegste stadia van een bipolaire stoornis de volledige aanvang ervan kan voorkomen of beperken, is een belangrijk gebied van lopend onderzoek.

Bezoek de webpagina Psychotherapieën van NIMH om meer te weten te komen over de verschillende soorten psychotherapieën.

Andere behandelingsopties

Sommige mensen kunnen andere behandelingen nuttig vinden bij het beheersen van hun bipolaire symptomen, waaronder:

Elektroconvulsietherapie (ECT) : ECT is een hersenstimulatieprocedure die mensen kan helpen verlichting te krijgen van ernstige symptomen van een bipolaire stoornis. Bij moderne ECT doorloopt een persoon gewoonlijk een reeks behandelsessies gedurende meerdere weken. ECT wordt geleverd onder algemene anesthesie en is veilig. Het kan effectief zijn bij de behandeling van ernstige depressieve en manische episodes, die het vaakst voorkomen wanneer medicatie en psychotherapie niet effectief zijn of niet veilig zijn voor een bepaalde patiënt. ECT kan ook effectief zijn als een snelle reactie nodig is, zoals in het geval van zelfmoordrisico of catatonie (een toestand van niet-reageren).

Er is meer onderzoek nodig om de effecten van andere behandelingen te bepalen, waaronder:

Transcraniële magnetische stimulatie (TMS) : TMS is een nieuwere benadering van hersenstimulatie die magnetische golven gebruikt. Het wordt de meeste dagen gedurende 1 maand aan een wakkere patiënt afgeleverd. Onderzoek toont aan dat TMS nuttig is voor veel mensen met verschillende subtypes van depressie, maar de rol ervan bij de behandeling van bipolaire stoornis wordt nog bestudeerd.

Supplementen: hoewel er berichten zijn dat sommige supplementen en kruiden kunnen helpen, is er niet genoeg onderzoek gedaan om volledig te begrijpen hoe deze supplementen mensen met een bipolaire stoornis kunnen beïnvloeden.

Het is belangrijk voor een zorgverlener om op de hoogte te zijn van alle geneesmiddelen op recept, vrij verkrijgbare medicijnen en supplementen die een patiënt gebruikt. Bepaalde medicijnen en supplementen die samen worden ingenomen, kunnen ongewenste of gevaarlijke effecten hebben.

Buiten behandeling: dingen die u kunt doen

Regelmatige lichaamsbeweging: regelmatige aërobe oefeningen, zoals joggen, stevig wandelen, zwemmen of fietsen, helpen bij depressie en angstgevoelens, bevorderen een betere slaap en zijn gezond voor uw hart en hersenen. Er zijn ook aanwijzingen dat anaërobe oefeningen zoals gewichtheffen, yoga en pilates nuttig kunnen zijn. Raadpleeg uw zorgverzekeraar voordat u aan een nieuw trainingsregime begint.

Een levensdiagram bijhouden: zelfs met de juiste behandeling kunnen stemmingswisselingen optreden. De behandeling is effectiever wanneer een patiënt en een zorgverlener samenwerken en openlijk praten over zorgen en keuzes. Door een levensschema bij te houden waarin de dagelijkse stemmingssymptomen, behandelingen, slaappatronen en levensgebeurtenissen worden vastgelegd, kunnen patiënten en zorgverleners bipolaire stoornis in de loop van de tijd volgen en behandelen. Patiënten kunnen gegevens die zijn verzameld via smartphone-apps - inclusief zelfrapportages, zelfbeoordelingen en activiteitsgegevens - eenvoudig delen met hun zorgverleners en therapeuten.


Was dit artikel nuttig? 


Niet gevonden wat u zocht? Zoek verder in de